Antena da Unión Radio Galicia de Bonaval

Historia

A normativa recollida no Decreto do 8 de decembro de 1932, durante a presidencia de Niceto Alcalá-Zamora, permitiu a instalación de emisoras locais de radio. Mostra o interese polo fenómeno da radiodifusión, aínda que eran moi poucos os fogares con receptores.

A primeira antena de radio de Galicia foi esta EAJ-4, da emisora da Unión Radio (antecesora da actual Sociedad Española de Radiodifusión). As primeiras emisións de proba comezaron o domingo 8 de xaneiro do 1932, e a pesar dos problemas de financiamento e de funcionamento, o 15 de xaneiro quedou inaugurada oficialmente. Dende o 26 de abril comeza a utilizarse o indicativo completo da emisora EAJ4, con poste radiante e emisora en San Domingos e os estudios na Praza da Universidade.

A iniciativa radiofónica xurdiu dun grupo de persoas que buscaban promover o estatuto de autonomía de Galicia nos tempos da Segunda República, a denominada Liga Santiaguesa Pro Estatuto. Procuraban un ampolo apoio social, para o que era necesario difundir as súas ideas, polo que a radio, de recente aparición no estado, era un método eficaz para acadar apoio ao Estatuto e espertar os sentimentos autonomistas. Igual que a imprenta no século XV e a prensa dende o XVIII difundiran os documentos escritos, a radio suporá a superación das distancias espaciais e as fronteiras informativas para a difusión das ideas.

Grazas a esta antena difundíronse por Santiago as palabras de Castelao ou de Alexandre Bóveda en apoio ao Estatuto e á autonomía. Tamén houbo transmisións musicais en directo, espazos informativos e programación de ámbito cultural, entre a que destaca a emisión de Cativeces, contos galegos narrados por Xosé Mosquera Pérez (O Vello dos Contos) e o programa de entretemento Vaites, vaites! O primeiro locutor da emisora é Diéguez; despois chegaría o Speaker Pazos e Ángel Peña. Para os comezos de emisión empregábanse os tanxidos das campás da Catedral.

Durante a Guerra Civil, os medios de comunicación son incautados. Ao inicio do Levantamento Militar, funcionaban en España oito emisoras comarcais e 60 locais. As emisoras galegas foron rapidamente tomadas polo bando nacional: o 19 de xullo foron intervidas Radio Coruña EAJ-41 e Radio Orense EAJ-57. Pronto foron tomadas Radio Galicia en Santiago, Radio Pontevedra EAJ-40 e Radio Vigo EAJ-48.

Radio Galicia queda desconectada de Unión Radio e tivo que manter a programación baixo a censura da guerra. Nestes anos, a propaganda a favor do Estatuto de Autonomía cámbiase por alocucións patrióticas a favor do exército de Franco e sobre cuestións históricas.