Carballeira de Vista Alegre

Historia

Unha carballeira é un tipo de bosque onde a árbore máis abundante é o carballo (Quercus robur), aínda que soe estar acompañado por outras especies de árbores e arbustos. É o ecosistema típico de zonas de solos frescos e profundos na maior parte de Galicia, xa que é constitúe a vexetación climatófila oligótrofa da Iberia Eurosiberiana.

As carballeiras aséntanse normalmente sobre chans ácidos evolucionados a partir de rochas de tipo esquistoso, cuarcítico ou gneístico e mostran menores esixencias en nutrientes que os faiais ou bosques mixtos de frondosas cos que a miúdo contactan.

O carballo é unha especie algo máis heliófila que a faia e outras caducifolias do bosque mixto, polo que soporta unha deshidratación algo máis acentuada. A iso contribúen directamente as súas follas lixeiramente máis xeromorfas e mellor condutividade dos seus vasos e, indirectamente, a súa tolerancia ante os chans pouco aireados e mal drenados, onde dispón de auga sobreabundante.

A pesar disto, quedan poucos retallos en bo estado de conservación debido á extensa explotación á que o ser humano someteu a estes bosques. A súa localización en chans bos, transformables en prados de sega ou pasteiros, e a gran calidade da madeira do carballo propiciaron a súa destrución xeneralizada.

As carballeiras tiñan unha gran importancia para o desenrolo da economía rural, xa que tradicionalmente foron unha importante fonte de recursos:

- A madeira das árbores servía para construción, carpintería e ebanistería. Un bo exemplo deste uso sería que, debido á súa extraordinaria resistencia á humidade e a frecuencia dos carballos retorcidos que facilitaban a elaboración das cadernas dos barcos, moitas carballeiras foron conceptuados como montes da Mariña e explotadas intensamente en prol do interese estratéxico e militar.

- Os restos de poda proporcionaban leña coa que cociñar nas lareiras e quentar as habitacións do convento nos meses fríos do inverno. Tamén usábase para facer carbón vexetal.

- Os froitos dos carballos, chamadas landras, servirían para a alimentación das persoas e os seus animais. Tamén se empregaba en forma de fariña para facer pan de landras, tras moelas nos abondosos muíños de río existentes na cidade.

- As follas e o ramaxe servían de forraxe para os animais, ao igual que as landras, coas que alimentaban aos porcos domésticos. Con elas tamén se facía a cama nas cortes, que logo serviría como esterco para as hortas monacais.

- Os taninos presentes en toda a árbore mais sobre todo na casca teñen propiedades tintóreas, polo que se empregaban na curtición de coiros. Tamén tiñan utilidade na medicina tradicional, xa que utilizaban a casca cocida para curar os catarros outonais.

- O espazo ocupado polos carballos serviu tradicionalmente ao pobo galego como lugar para a celebración das súas feiras, mercados, romarías e todo tipo de concentracións públicas.