Zona verde
Parque Forestal da Granxa do Xesto
Parroquia
Vista Alegre
Nome científico
Arbutus unedo L.
Nome común en galego
Érbedo, albedro, erbedeiro, moroteiro, morodoeiro ou amoroqueiro
Nome común en castelán
Madroño
Perímetro normal
Multitronco
Altura
3,8 metros
Diámetro de copa
4,2 metros
Idade estimada
14 anos
Características
Sitúase illado ao bordo dos camiños que percorren o terreo na parte superior da cafetería. Ten o tronco moi dividido e un porte baixo arbustivo.
Orixe e distribución
Orixinaria do sur de Europa, está distribuído sobre todo na rexión Mediterránea. Ocupa zonas de matogueira seca e de maquis, mais non é raro atopar érbedos ao longo da costa atlántica até Irlanda. Adoitan a medrar a carón das sobreiras (Quercus suber).
Descrición
Pequena árbore perennifolia de até 10 metros de altura, mais de crecemento moi lento. Copa apertada de desenrolo redondeado e bastante regular. Pólas retortas e dobradas sobre un tronco que raramente é recto. A cortiza nos exemplares novos é de cor parda escura, mais coa idade torna gris, agretada, áspera e moi escamosa.
Follas simples elípticas, duns 10 centímetros de lonxitude, marxe enteira finamente dentada e un pouco correosas. Flor semellante á do lirio do val (Convallaria majalis), de cor branca coa corola en forma de globo, agrupadas en panículos péndulos que aparecen sobre a árbore no outono ou a comezos do inverno.
Os froitos son vermellos, carnosos coa superficie granulosa e comestibles. Maduran no outono do ano seguinte coincidindo coa nova floración, polo que aparecen simultaneamente no érbedo as flores do ano e os froitos do ano anterior.
Etimoloxía
O nome científico latino arbutus pode proceder dun diminutivo de arbor, por ser esta unha pequena árbore, ou de arboix, áspero, polas rugosidades do seu froito. O nome específico unedo fórmase da unión de unum (un) e edo (comer); é dicir, comer un só, posto que comidos en abundancia poden producir sensación de embriaguez a causa do seu contido en arbutina cando está sobremadurado, o que os fai moi indixestos.
Usos
De interese ornamental polo seu porte piramidal, con rechamantes acios de flores e vistosos froitos, sendo moi popular en parques e xardíns. A súa madeira, branca e suave, úsase normalmente para a construción e a fabricación de papel.
En 1212, na batalla das Navas de Tolosa, o destacamento madrileño levaba un pendón cun oso pasante. En 1222, o municipio de Madrid engadiu ao seu escudo do oso unha árbore dun érbedo como símbolo de que os bosques do municipio pasaban a ser da súa propiedade tras disputarllos ao clero. Non se coñece ningún documento anterior ao século XVI que identifique esa árbore en particular. Na petición do municipio de Madrid ao emperador Carlos I en 1548 para mellorar o escudo, establécese que a árbore é un érbedo e o animal, unha osa. Cabe destacar que en Madrid nunca houbo importantes poboacións desta especie, polo que parece que, nun principio, no escudo quería representarse só unha árbore indeterminada.
O tríptico do Xardín das Delicias do Bosco foi mercado por Filipe II para adornar as súas dependencias no Mosteiro do Escorial. Frei José de Sigüenza titulou a obra "La pintura del Madroño" por aparecer nela os froitos desta árbore como símbolo do carácter efémero do pracer. Sen embargo, os romanos dedicaron o érbedo á ninfa Cardea (símbolo de madureza), amante de Xano Bifronte e protectora das portas das casas.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)