Lagoa Negra (Canteira da Selva Negra)

Código: SN010

Auga

Localización

Zona verde

Parque Forestal da Selva Negra

Parroquia

Vista Alegre

Información

Tipoloxía

Lagoa

Historia

Os muros e valados adoitábanse construír en cachotería con pedras procedentes das proximidades, onde se extraían do chan nos traballos de arado ou sachado dos campos. As pedras íanse retirando das terras de labranza para facilitar as tarefas hortícolas, e as máis adecuadas acabaron formando parte de diversas estruturas arquitectónicas. Tamén eran necesarias pezas de maior tamaño, empregadas para dar maior solidez ás construcións ou para colocalas en partes delicadas, como as esquinas, fiestras e portas. Este tipo de pedras extraíanse das canteiras de pedra, aproveitando as vetas rochosas do terreo.

Todo apunta a que o destino da pedra aquí extraída era a construción dos valados ou as casas da aldea de Bar, así como do conxunto de ruínas existentes na entrada de abaixo da Selva Negra, dende a estrada de Figueiras. Estes restos responden a unha edificación de certa calidade, como o testemuñan algunhas pedras ben traballadas que aínda están incrustadas no muro ou ao seu pé, mais non pode establecerse de certo a súa antigüidade nin, de feito, a súa razón de ser. Existen varias teorías ao respecto. Segundo a tradición oral, fálase da existencia nas proximidades do lugar dunha capela con muros realizados posiblemente con pedra da canteira da Selva Negra, algo que a toponimia podería apoiar. Outra teoría adxudícalle a condición de casa de repouso para os monxes de San Martiño Pinario. Finalmente, outras testemuñas populares atribúenlle a función de vivenda dos caseiros da finca. O certo é que os datos dispoñibles non permiten confirmar nin desmentir ningunha destas hipóteses, e incluso cabería pensar que só é unha vivenda labrega común.

Descrición

Ao ir subindo ao cumio do Monte Pedroso, a 461 metros sobre o nivel do mar, imos atopando rochas coma gneis e xistos, que van alternando e marcan a zona de contacto entre a gran masa de granito que forma o monte e os xistos sobre os que se asenta a cidade. Tanto o Pedroso como o veciño monte da Fontecova están formados por masas de granito, no que tamén atópanse filóns de seixo e bos exemplares de pegmatitas.

A masa de granito que conforma o Monte Pedroso e os seus arredores defínese xeoloxicamente coma un pequeno batolito, é dicir, unha gran masa de granito que aparece na superficie da terra no que, examinado con detalle, atoparemos grans de diferente tamaño, aparecendo nalgúns puntos granito porfídico, entre os que se atopan maclas de karlsbad, que ás veces altérase pola auga e caolinízase, como se pode comprobar nalgunha das minas do monte, dando tramos escorregadizos e derrubamentos. Estes materiais dan lugar a un solo areoso e micáceo, con abondosas vetas de seixo que ao romper dan cachos de pedernal, e filóns de pegmatitas, que se ven moi ben dende o camiño que sube ao alto da Selva Negra.

Os afloramentos graníticos, de certo volume e doado acceso, eran tradicionalmente un lugar óptimo onde situar unha canteira de pedra, destinada a ser fonte de material para a construción de muros e casas, xa que destas pedras obtíñanse perpiaños cos que levantar edificios de calidade ou reforzar os puntos máis delicados das construcións de cachotería. A extracción de pedra conformou unha zona deprimida nunha das ladeiras da valgada, naturalmente impermeabilizada, que acumula auga sobre todo en tempo de inverno ao abeiro da sombra que proporcionan as árbores e a rocha.

Actualmente, este espazo está ocupado por un humidal no que destaca a Lagoa Negra, na que se desenvolven distintas plantas susceptibles de soportar a variación do nivel de auga e vai en aumento a fauna que hoxe se compón de ras e libélulas de diferentes especies. Os restos da canteira da Selva Negra, situada non moi lonxe da entrada principal, son aínda ben visibles debido aos afloramentos de granito de dúas micas con sinais da actividade dos canteiros, visibles nos cortes rectos dalgunhas superficies e mesmo os buratos nos que se colocarían as cuñas que pouco a pouco ían rachando a roca.

Fotos actuais

❮❯