Monólito de Conxo

Historia

O Arcebispo Xelmírez reedificou unha igrexa ás beiras do río Sar, na que se propuxo establecer un convento de monxas seguindo as instrucións de Pascual II na bula Ecclesiam quam regendam: “E é do todo inconveniente que na vosa rexión vivan monxes con monxas”. Xa existían mosteiros en Galicia, mais eran todos masculinos ou dúplices, e neles as monxas non respectaban a clausura xa que podían saír do recinto ou recibían a visita dos familiares.

As relixiosas galegas non contaban con ningún mosteiro exclusivo de monxas, fundado segundo as regras canónicas vixentes, en toda a extensión do reino. Para corrixir esta situación, Xelmírez mandou construír no ano 1106 a Igrexa da Santa e Inmaculada Virxe María de Conxo, e cando esta foi finalizado en 1129, instalou alí ás monxas canonicamente. Tamén promoveu a construción de casas ao seu redor, formando un asentamento que non está lonxe da cidade.

O emprazamento do novo mosteiro era idóneo porque as monxas podían ser instruídas con frecuencia na vida moderada polo prelado da sede apostólica por medio da súa palabra e as súas visitas, mais tamén pola abundancia e comodidade da contorna do mosteiro, que contaba con todo o necesario para a vida en comunidade.

O Arcebispo Xelmírez fixo plantar ao redor da edificación, onde antes non había nin rastro de árbores, unha horta de maceiras e cerdeiras, así como todo os tipos de árbores que nestas terras se cultivan para producir froitos, e no mesmo río Sar que flúe polos confíns da igrexa, ordenou que se fixesen viveiros de peixes de maneira que, cando non fose posible o abastecemento destes, puidesen as monxas que vivisen naquel lugar remediarse coa súa axuda.

Como ben di a placa do monólito, a primeira referencia escrita sobre produción de peixes continentais en España a constitúe este criadeiro. Sen embargo, a produción piscícola industrial da troita non iniciaría o seu verdadeiro desenvolvemento até 1961, coa instalación de Riezu en Navarra. As piscifactorías foron crecendo ao longo e ancho do noso país ofrecendo unha gran variedade de produtos, así como a acuicultura no mundo que foi medrando até producir, a día de hoxe, case a metade do peixe que se consume.