Monte do Viso

Historia

O Viso proporciónanos unha impagable viaxe no tempo: no tempo dos romanos e nos dos Suevos. Unha viaxe ao Santiago antes de Santiago.

O actual monte arrastra directo o seu topónimo, o seu nome, desde o latín: a forma visum procede do verbo videre (ver, divisar, examinar ou revisar).

Por outra banda, en recentes traballos arqueolóxicos apareceron varias terrazas (coñecidas aquí tamén como roleiros, e en xeral en Galicia como bancais ou socalcos). Atopáronse tanto no Gaiás coma no Viso, estruturas de aterrazamento, destinadas á contención do terreo mediante recheos e muros erguidos para salvar as pendentes e facelos aptos para o cultivo. O máis abraiante destas descubertas é a súa datación: remóntanse até o século V! Polo tanto ao tempo dos Suevos. E seguiron empregándose até épocas modernas. Entón, O Viso e O Gaiás lévannos ás orixes mesmas do sistema agrario galego e da paisaxe rural tradicional, 1.500 anos atrás. Ao tempo, tamén se comprobou que, entre os cultivos, estaba a vide e o trigo. A existencia destes roleiros permite deducir tamén que no Viso habería xa un asentamento humano nese século V. Pensemos que aínda quedaban catro séculos para a fundación da cidade de Santiago.

Existen minas abandonadas, restos dos proxectos mineiros de comezos do século XX, financiadas polos banqueiros Olimpio Pérez e Riestra que non se materializaron. Abandonouse, sen resultados, vinte anos despois. Buscaban explotar anfibolita, un tipo de rocha metamórfica, son as rochas más antigas atopadas, cunha idade aproximada de 4.200 millóns de anos. No Viso tamén se atopou calcopirita, que é a principal mena de cobre, e contén tamén ferro.

O Curtidoiro do Viso, de mediados do século XIX, e que aínda hoxe se mantén en pé, mesmo co rótulo do nome e a cheminea, é un símbolo moi importante de Compostela, que foi a capital do estado na produción de coiros.

Un lugar como o Monte do Viso, activo desde o tempo dos romanos e dos suevos, tiña que acoller esa nova febre que invadiu Europa desde que, no século IX, apareceran uns restos que se atribuíron ao Apóstolo Santiago. Así, pola ladeira do monte entrarían tamén os peregrinos do Camiño Francés, cunha variante da entrada principal por San Lázaro. A tradición oral aínda lembraba, a mediados do pasado século, a peregrinos pasando polo Viso e baixando polo Gaiás cara ao sepulcro. O lugar de Lobios, no Viso, remítenos precisamente a esta tradición. Na súa etimoloxía lobio pode proceder do fracés allée, camiño. Outros estudos falan de que podería proceder de fluvium, río. E así emparenta con Solovio ou Solobio, ipsum fluvium, ese río.

Quen estaba fascinado co Viso era o patriarca das Letras Galegas, don Ramón Otero Pedrayo. O escritor ourensán que amaba Compostela, a cidade na que afirmou ter pasado os mellores anos da súa vida, tiña ao Viso como un referente. Na súa célebre guía literaria da cidade que publicou en 1966 baixo o título O Espello Na Serán, o subtítulo da guía era: Entre O Pedroso e O Viso.