Zona verde
Praza de Marcial Villamor Varela
Parroquia
San Fructuoso
Nome científico
Juglans regia L.
Nome común en galego
Nogueira, noceira, caroleira, concheiro ou coucheira
Nome común en castelán
Nogal común, nogal europeo o nogal español
Características
A única nogueira existente nesta praza é de recente plantación, polo que aínda mostra un pequeno tamaño. Está situada ao carón da rúa do Olvido, entre un salgueiro bravo (Salix atrocinerea) e unha fotinia (Photinia x fraseri).
Orixe e distribución
A nogueira é nativa da rexión que inclúe Turquía, Irán, Iraq, Afganistán, sur de Rusia e Leste da India. A nogueira común é unha especie moi antiga. Por mostras fosilizadas datouse que vivía no norte de Europa durante o Cretácico (hai 65 millóns de anos) Está citado no Vello Testamento na Canción de Salomón.
Encontráronse en Europa setentrional e occidental restos que datan da Idade do Ferro, o que demostra que expandiuse para servir de alimento xa na época Neolítica. Na Península Ibérica foi introducido cara ao século I antes de Cristo. No continente americano foi introducida cara ao século XVII.
Descrición
A nogueira, unha árbore grande de folla caduca, aromática e composta de folíolos impares imparipinnados. O madeiro ten medula compartimentada no centro e a madeira ten unha fermosa veta, polo que é importante na industria madeireira.
A flor feminina aparece no ápice do brote primaveral, ás veces solitaria, mais frecuentemente da dous ou tres por terminal. A flor masculina está nunha inflorescencia, denominada amento, que se desenvolve lateralmente en madeira dunha tempada. O froito é a noz, unha drupa carnosa que cando madura libera ao endocarpo leñoso (casca), que encerra os cotiledóns, que é a parte comestible.
Etimoloxía
O termo en latín juglans deriva do latín jovis glans, landras de Xúpiter figuradamente, unha noz apropiada para un deus. O xénero Juglans considérase orixinario de Asia e Europa; de Persia pasou a Grecia, onde se lle coñeceu como noz persa ou real (dado que foron os reis os que a introduciron ao Imperio), destes feitos a especie toma o seu nome científico Juglans regia, literalmente nogueira real.
A denominación común nogueira derívase do latín nacalis, que se refire a algo semellante ou relativo á noz.
Usos
A da nogueira é unha das madeiras máis decorativas do mundo, utilizada dende antigo para a fabricación de mobles. Na actualidade, é utilizada principalmente en forma de chapas para a fabricación de mobles e para revestimentos, como madeira maciza emprégase en ebanistería de luxo e para a fabricación de birlos e outros artigos torneados, e é a madeira preferida para as culatas dos revólveres e escopetas.
Atribúeselle unha infinidade de propiedades curativas, por exemplo considerábase antigamente que comer noces fomentaba a intelixencia pola similitude na forma da súa semente co cerebro humano. As noces consúmense frescas ou delas se extráese aceite. Conteñen vitaminas A, B, C, E, sales minerais, iodo e ácidos graxos omega 3.
Os celtas atribuían ás noces poderes afrodisíacos. Nas vodas romanas o esposo botaba noces aos convidados como símbolo de fecundidade que esperaba alcanzar no seu matrimonio.