Parque Forestal da Selva Negra

Historia

O Parque Forestal da Selva Negra é unha zona verde patrimonio do Consorcio de Santiago, e está xestionada polo Concello de Santiago de Compostela, ao igual que a lindeira Granxa do Xesto.

A historia deste parque comeza no século XVII, cando por orde do concello, a veciñanza das parroquias de Marrozos, Aríns e O Eixo plantaron nesta zona carballos, xunto a unha fonte hoxe desaparecida chamada de Xián ou tamén denominada do Cardeal Espínola, situada preto de Bar de Abaixo. Todo parece semella que esa plantación arredor da fonte é o núcleo orixinal da Selva Negra. A tradición oral tamén fala da existencia nas proximidades do lugar dunha capela que hoxe en día non se conserva.

No século XVII a Selva Negra era unha leira cuxas rendas e dereitos pertencían ao concello e ao Convento de Santa Clara. Neste monte municipal, pechado cun valado, había terras agrícolas de labranza e pastoreo, que os labregos utilizaban pagando ás monxas polo seu uso, mentres que o concello reservábase o dereito a plantar e usufrutuar as árbores para o aproveitamento forestal. Segundo un documento de 1668, este aproveitamento forestal facíase pola vía da concesión; é dicir, un particular facíase coa explotación a cambio dunha renda anual.

No século XIX pasou a ser de propiedade privada. En 1908 pertencía a Ramona Mallo (viúva de Toxo). Os herdeiros desta, antes do 1944, venderon a propiedade a Ventura Villar Granjel (propietario do Bazar del Villar), que despois vendeulla ao matrimonio composto por José Daporta González e Rosita López Comunión. Finalmente, os herdeiros dos Daporta vendérona ao Consorcio de Santiago en 2007 por un importe de catro millóns de euros.

José Daporta González (1910-1989) naceu en Cuba nunha familia emigrante. Foi catedrático de microbioloxía, dono dun laboratorio de análises clínicas e da Librería Galí na rúa do Vilar, sobre a que estaba o seu laboratorio. Rosita López Comunión (1900-1982) tamén naceu en Cuba e era unha recoñecida pianista. Cara a 1960, construíron na Selva Negra un pequeno estudo onde Rosita puidese gozar da súa música, descansar ou organizar merendas as fins de semana.

A Selva Negra era un dos espazos de lecer preferidos da xente de Compostela, incluso cando era unha leira privada. A mocidade facía aquí as súas xuntanzas, había paseos, merendas e verbenas ao carón da fonte xa dende o século XIX, pois estaba permitido o libre acceso á veciñanza.

Sería de grande interese tentar de reconstruír a historia científica do lugar xa que, cando menos dende 1911, é un referente local nos traballos de campo acometidos por diferentes investigadores dos campos da bioloxía e xeoloxía.

Comparte o seu nome coa Schwarzwald, a Selva Negra do suroeste de Alemaña, o famoso macizo montañoso de fama mundial. Este insólito nome ten unha orixe descoñecida que podemos atribuírlle á súa vexetación exuberante, ás románticas ruínas dunha capela ou vivenda moi antiga ou ao arredado da súa localización. Rodeada das hortas da aldea de Bar, dos agros do Espiño e da Granxa dos Xesto, na Selva Negra a natureza amosa o seu lado máis agreste.