Zona verde
Parque Carlomagno
Parroquia
San Fructuoso
Nome científico
Platanus x hispanica Miller Ex Münchh.
Nome común en galego
Plátano de paseo ou de sombra
Nome común en castelán
Plátano de paseo o de sombra
Características
Na parte máis elevada do parque medra un pequeno conxunto de diferentes especies arbóreas, entre as que se atopan os ameneiros (Alnus glutinosa), os bidueiros (Betula alba), os carballos (Quercus robus) ou os plátanos de sombra. Estas especies son todas de folla caediza, e plantáronse mesturados a diferenza de outras partes do parque, onde aparecen pequenas agrupacións monoespecíficas.
Orixe e distribución
A maioría dos autores considérano un híbrido entre o plátano norteamericano (Platanus occidentalis) e o plátano europeo (Platanus orientalis). O plátano de sombra probablemente apareceu en España ou no sur de Francia sobre o 1650, ao poñer en contacto as dúas especies con obxectivos ornamentais.
A aparición do plátano europeo na Península Ibérica está narrada polo cronista romano Marcial, que di que Xulio César plantou un en Córdoba cara o ano 60 a.C., e que o puido admirar 150 anos máis tarde, no 94 d.C.
Descrición
Acada os 45 metros de altura, 8 metros de perímetro e pode superar os 300 anos de vida. O seu madeiro é moi recto, cunha codia delgada que se desprende en escamas, formando un patrón pardo e verdoso que lembra á vestimenta de camuflaxe dos soldados.
As follas son semellantes ás do pradairo (Acer pseudoplatanus), xa que teñen 5 ou 7 lóbulos dentados rematados en pico. Plinio O Vello e Isidoro de Sevilla escribiron que se parecían ás da vide. As súas pequenas flores forman unha inflorescencia redonda que se desfai en outono para dispersar as sementes a través do vento.
Etimoloxía
A súa denominación non estivo exenta de polémica, e na bibliografía, dependendo do autor, atopámolo tanto co nome hybrida como co de hispanica. Este segundo é o aceptado polo CSIC (Centro Superior de Investigacións Científicas), ademais de ser anterior, 1770 fronte a 1804 do termo hybrida.
O nome plátano produce certa confusión, pois é idéntico ao do froito que tamén se denomina banana, procedente do plataneiro (Musa acuminata). A denominación platanus probablemente procede da voz grega platys (ancho), en alusión ás súas amplas follas. O adxectivo hispanica débese á súa probable procedencia, xa que se pensou que esta especie xurdira en Aranxuez no século XVII.
O plátano oriental era xa coñecido na antiga Grecia (Dioscórides e Teofrasto) e Roma (Plinio). Os gregos chamaban plateia á sombra dos plátanos, palabra, que dá orixe ao termo platea, para referirse ao lugar dende onde os espectadores contemplan unha interpretación teatral. Na plateia, Sócrates debateu con Fero e Hipócrates instruíu os seus discípulos na Illa de Kos.
Usos
A súa beleza xa era recoñecida na Grecia antiga, o que queda patente nas numerosas lendas vinculadas cos plátanos. Foi plantado na tumba de Diómedes como a máis bela das árbores coñecidas alí. Baixo un plátano Zeus e Europa tiveron un encontro amoroso tras o que naceu Minos, o primeiro rei do que hoxe chamamos Europa. Plinio conta a lenda do grego Marsias, quen atopou a frauta desbotada por Atenea, e desafiou a tocala a Apolo. O deus era mal perdedor e vingouse colgando ao mortal das pólas dun plátano para desollalo.
A gran cantidade de sombra que produce, a súa resistencia á contaminación, aos contrastes de temperatura e ás podas, convérteno nunha das árbores máis presentes nas cidades. Poden verse frecuentemente aliñados seguindo o trazado de camiños ou formando masas en prazas e xardíns.
A súa madeira é de cor castaña clara, dura, resistente, parecida á da faia (Fagus sylvatica), mais máis lixeira. Utilízase para chapas de revestimento, ebanistería, construción e mangos de ferramentas. As súas follas, casca e froito utilizáronse antigamente na medicina popular.
.jpg)
.jpg)
.jpg)